مهندسی اپتیک و لیزر

هدف و ماهیت:

اپتیک شاخه ای از علم فیزیک است که به مطالعه رفتار و خواص نور مرئی، مادون قرمز و فرابنفش می پردازد و دربسیاری از علوم (ستاره شناسی، مهندسی، پزشکی، عکاسی و…)کاربرد دارد. لیزر نیز به دلیل خواص متمایزش نقش بسيار مهمي در افزايش توليدات صنعتي، گسترش ارتباطات و پيشرفت صنعت چاپ و پزشکی دارد. در رشته مهندسی اپتیک و لیزر دانشجویان با انواع لیزر و اپتیک و کاربردهای آنها، اسپکتروسکوپی لیزری(اندازه گیری طول موج و فرکانس)، فن آوری ساخت قطعات اپتیکی و…آشنا می شوند و قادر به طراحی و ساخت تجهیزات اپتیکی و لیزری مورد نیاز در زمینه های مختلف باشند.

دانش اپتيک و ليزر پيشرفت هاي فراواني در دهه‌هاي اخير داشته است. با توجه به آينده درخشان و کاربردهاي روزافزون آن، تربيت کادر متخصص که آشنا به زير بناهاي نظري و مسلط به مباني عملي باشند، لازم به نظر مي‌رسد.

دوره کارشناسي مهندسي اپتيک و لیزر به منظور آموزش مباني علمي اپتيک و کاربرد آن در تجهيزات اپتيکي، اپتوالکترونيکي و لیزري تدوين شده است. در فن آوري پيشرفته و بويژه در صنايع دفاعي، توليد، انتشار و بکارگيري نور، آشکارسازي آن در نواحي مختلف بينایي و برهمکنش نور باماده مسائل مهم به شمار مي‌آيند.

در اين راستا به متخصصيني که بتوانند همکاري لازم را در طراحي و محاسبات ساخت و نگهداري تجهيزات اپتيکي، اپتوالکترونيکي و ليزري بعهده گيرند، به شدت احساس مي‌شود.

توانایی مورد نیاز و قابل توصیه:

دانشجویان و داوطلبانی که قصد تحصیل در رشته مهندسی اپتیک و لیزر را دارند باید از توانایی های مرتبط با این رشته اطلاع داشته باشند که برخی از این توانایی ها عبارتنداز:

1- تسلط به دروس ریاضی و فیزیک

2-علاقمندی به رشته مهندسی اپتیک و لیزر

3-فعال و محقق

4- علاقمند به کار در زمینه پزشکی (بیمارستان ها)

آینده ی شغلی و بازارکار:

دانش آموختگان این دوره قادرند کادر متخصص مورد نیاز در زمینه‌های زیر را تامین کنند:
۱-همکاری در طراحی تجهیزات اپتیکی، لیزری و اپتو الکترونیکی.
۲-تنظیم و اجرای برنامه‌های تعمیر و نگه‌داری دستگاه‌های اپتیکی و لیزری.
۳-نظارت بر انجام سرویس‌های لازم شامل عیب‌یابی، بازرسی فنی، پیاده و سوار کردن و تنظیم تجهیزات اپتیکی و لیزری.
۴-شناخت راه‌اندازی و به کار گیری سیستم‌های دارای تجهیزات اپتیکی، اپتو الکترونیکی و لیزری.
۵-پذیرش مسئولیت‌های فنی در صنایع اپتیکی و لیزری.
۶-توانایی لازم جهت کنترل کیفیت به روش اپتیکی و لیزری.
۷-راه‌اندازی و انجام آزمایش‌های بیناب سنجی لیزری.
۸-همکاری در پروژه‌های تحقیقاتی در زمینه فوق.
۹-توانایی انجام آشکارسازی نور در نواحی مختلف بیناب به ویژه در ناحیه مادون قرمز.
۱۰-کسب مهارت‌های لازم در زمینه نشاندن لایه‌های اپتیکی در خلا و ساخت پالاینده‌های پرتو شکاف‌ها و در صنایع اپتیک و لیزر و مراکز تحقیقاتی و مراکز به کار گیرنده تجهیزات اپتیکی، لیزری و اپتو الکترونیکی و … .

طراحی، نگهداری و تعمیر سیستمها و تجهیزات اپتیکی، لیزری و اپتوالکترونیکی. امور تحقیقاتی و اجرای طرحهای کاربرد لیزر در حوزه های علمی، صنعتی (مانند جوشکاری، ساخت دستگاههای فاصله یاب و…)، نظامی و پزشکی(مانند لیزر درمانی)، مخابرات نوری و…
در سال های اخیر و همزمان با رشد جهانی کاربردهای لیزر رشته اپتیک و لیزر نیز شاهد بازار کار مناسبی بوده است که به نمونه هایی از آن اشاره می کنیم:

بیمارستان ها و مراکز درمانی مجهز
(صنایع نظامی )بخش متعدد
سازمان انرژی اتمی
مراکز تحقیقاتی وزارت بهداشت
مراکز تحقیقاتی صنعتی کارخانه های بزرگ
مهندسی اپتیک و لیزر از علوم مهندسی علم مطالعه خواص نور را می‌گویند.

دروس اصلی:
واحدها: معادلات دیفرانسیل، لیزرهای حالت جامد، منابع تغذیه لیزر، مکانیک کوانتومی مواد و قطعات اپتیکی، لیزر، اپتیک هندسی، اپتیک موجی، تکنیک خلا، اصول طراحی دستگاههای اپتیکی، شناخت سیستم های اپتومکانیکی و…

سر فصل دروس مهندسی اپتیک و لیزر و تعداد واحدها :

تعداد کل واحدها : 140 واحد
دروس عمومی : 20 واحد
دروس پایه : 26 واحد
دروس اصلی : 61 واحد
دروس گرایشی : 21 واحد
دروس اختیاری : 12 واحد

نکته: در اعلام سرفصل دروس این رشته از سایت وزارت علوم استفاده شده است.این سرفصل صرفا جهت آشنایی کلی با محتوای دروس است و احتمال تغییرات جزیی وجود دارد.

دروس عمومی رشته مهندسی اپتیک و لیزر

نام درس	تعداد واحد	نام درس	تعداد واحد
دو درس ازدروس مبانی نظری اسلام	4	ادبیات فارسی	3
یک درس از دروس اخلاق اسلامی	2	زبان عمومی	3
یک درس از دروس انقلاب اسلامی	2	تربیت بدنی 1	1
یک درس ازدروس تاریخ وتمدن اسلامی	2	تربیت بدنی 2	1
یک درس از دروس آشنایی با منابع اسلامی	2	جمع	20

دروس پایه رشته مهندسی اپتیک و لیزر

نام درس	تعداد واحد	نام درس	تعداد واحد
ریاضی عمومی 1و2	6	فیزیک 1و2	6
آزمایشگاه فیزیک 1و2	2	محاسبات عددی	2
شیمی عمومی 1 و آزمایشگاه	4	معادلات دیفرانسیل	3
برنامه نویسی کامپیوتر	3

دروس اصلی رشته مهندسی اپتیک و لیزر

نام درس	تعداد واحد	نام درس	تعداد واحد
فیزیک مدرن و آزمایشگاه	4	ریاضی مهندسی	3
الکترومغناطیس 1و2	6	روش های ریاضی در اپتیک	3
موج	2	مکانیک کوانتومی برای اپتیک و لیزر	3
مکانیک کوانتومی مواد و قطعات اپتیکی	3	اپتیک هندسی آزمایشگاه	4
اصول طراحی دستگاه های اپتیکی	3	کارگاه طراحی رایانه ای دستگاه های اپتیکی	1
اپتیک موجی و آزمایشگاه	4	لیزر 1 و آزمایشگاه	4
لیزر 2	3	تکنیک خلاء و آزمایشگاه	3
کاربرد رایانه در اپتیک و لیزر	2	نقشه کشی صنعتی 1	2
آمار و احتمال در اپتیک	2	الکترونیک 1 و آزمایشگاه	4
پروژه	3	زبان تخصصی	2

دروس گرایش اپتیک

نام درس	تعداد واحد	نام درس	تعداد واحد
فناوری ساخت قطعات اپتیکی	3	شناخت سیستم های اپتومکانیکی	2
تداخل سنجی	3	کنترل کیفیت در فناوری اپتیکی	2
اپتیک لایه های نازک	2	طراحی و ساخت لایه های نازک اپتیکی	2
آزمایشگاه طراحی رایانه ای لایه نازک	1	اپتیک فوریه	3
اپتیک غیرخطی 1	3

دروس گرایش لیزر

نام درس	تعداد واحد	نام درس	تعداد واحد
آزمایشگاه لیزر 2	1	الکترونیک 2 و آزمایشگاه	4
منابع تغذیه لیزر 1 و آزمایشگاه	4	لیزرهای گازی	3
اسپکتروسکوپی لیزری	3	لیزرهای حالت جامد	3
ایمنی لیزر	1	لیزرهای قدرت	2

دروس گرایش اپتو الکترونیک

نام درس	تعداد واحد	نام درس	تعداد واحد
الکترونیک 2 و آزمایشگاه	4	فیزیک قطعات نیمه رسانا	3
اپتو الکترونیک	3	پردازش نوری علائم و تصاویر	3
مدارهای مجتمع نوری	2	فیزیک و فناوری مادون قرمز	3
چشمه ها و آشکارسازها	3

دروس اختیاری رشته مهندسی اپتیک و لیزر

نام درس	تعداد واحد	نام درس	تعداد واحد
کارگاه ساخت عدسی	2	شیشه های اپتیکی	2
اپتیک غیرخطی 2	3	اپتیک الکترونی	3
تجهیزات اپتیکی و لیزری جنگ افزارها	3	تجهیزات اپتیکی و لیزری غیر نظامی	3
اپتیک تار نوری	3	کاربردهای لیزر	3
پروژه کارگاهی لیزر	2	اپتیک کوانتومی	3
ترمودینامیک و مکانیک آماری	4	تمام نگاری	3
مدارهای منطقی	3	تصویربرداری حرارتی	3
خواص مواد	2	اقتصاد مهندسی	3
فیزیک حالت جامد	3	منابع تغذیه 2	3
نقشه کشی صنعتی 2 (پیشرفته رایانه ای)	2	روش های طراحی مهندسی	2